Wat helpt bij een jeukende huid? 10 tips

Wat bedoelen we met een jeukende huid?

Een jeukende huid voelt prikkelend of kriebelend aan, waardoor je de neiging krijgt om te krabben. Het is een vorm van huidsensatie die heel licht of juist heel storend kan zijn. Soms blijft het bij een kort moment, maar het kan ook uren of zelfs dagen aanhouden.

Jeuk is niet altijd zichtbaar op de huid. Je huid kan er normaal uitzien, terwijl het gevoel intens aanwezig is. In andere gevallen gaat het samen met roodheid, schilfering of een trekkerig gevoel. Denk aan een droge en jeukende huid of een rode jeukende huid, maar dat hoeft dus niet per se.

Jeuk kan overal op de huid optreden, zoals op je armen, benen, rug of gezicht. Vooral aanhoudende of regelmatig terugkerende jeuk kan hardnekkig zijn, en hoe vaker je eraan toegeeft, hoe sterker het vaak wordt.

Waar komt jeuk vandaan?

Jeuk ontstaat wanneer prikkelgevoelige zenuwuiteinden in de huid – de zogenaamde pruriceptoren – worden geactiveerd. Deze zenuwuiteinden bevinden zich in de bovenste laag van de huid en reageren op specifieke stoffen die vrijkomen bij irritatie of uitdroging. Signaalstoffen die betrokken zijn bij zenuwactiviteit, zoals histamine, kunnen de pruriceptoren activeren. Eenmaal geactiveerd, sturen ze een signaal via het zenuwstelsel naar de hersenen, waar het wordt geregistreerd als jeuk.

Bij een jeukende (rode) huid die langer aanhoudt, speelt vaak een verhoogde gevoeligheid van deze zenuwcellen mee. Dat heet sensitisatie. De huidzenuwen reageren dan sneller of blijven actief, zelfs zonder duidelijke prikkel.¹ En dat kan het gevoel van jeuk zo hardnekkig maken.

Wat zijn mogelijke oorzaken van een jeukende huid?

Een jeukende huid kan op het eerste gezicht simpel lijken, maar de onderliggende oorzaak is dat soms niet. Hieronder lichten we de meest voorkomende oorzaken toe.

1. Een droge huid

Bij een droge huid verliest de buitenste huidlaag vocht en natuurlijke vetstoffen. Hierdoor kan de huidbarrière minder goed functioneren. De zenuwuiteinden in de huid worden gevoeliger voor externe prikkels, zoals zweet of temperatuurwisselingen. Dat kan leiden tot een aanhoudende jeukende huid, ook als je verder geen zichtbare irritatie hebt. Veel mensen hebben hier in de winter last van of bij overmatig wassen zonder goede verzorging.^2,3

Lees ook ons blog met tips over het behandelen van een droge huid van binnenuit.

2. Contact met irriterende stoffen

Sommige stoffen kunnen de huidbarrière beschadigen zónder dat je er allergisch voor bent. Denk aan parfums, oplosmiddelen of synthetische reinigers. Ze veranderen tijdelijk de pH (zuurgraad) van je huid, waardoor die gevoeliger wordt voor prikkels zoals warmte of wrijving. Je merkt het vaak niet direct, maar na een paar uur kan je huid ineens rood, droog of branderig aanvoelen.³

Heb je last van een droge of jeukende hoofdhuid? Bekijk dan ons blog.

3. Overgevoelige reactie

Soms reageert je afweersysteem op iets wat eigenlijk onschuldig is. Denk aan nikkel in sieraden, pollen in de lucht of een conserveringsmiddel in een crème. Daarbij komen stoffen vrij die je huid kunnen prikkelen, zoals histamine. Dat kan beginnen met een tinteling of zwelling op één plek, maar soms breidt het zich uit tot een rode, jeukende huid op meerdere plekken.^3,4

Lees ook deze 8 tips die helpen tegen overmatig zweten.

4. Interne oorzaken

Een jeukende huid kan ook veroorzaakt worden door verstoringen binnen het lichaam, zoals afwijkingen in het zenuwstelsel, de hormoonbalans of de afvoer van afvalstoffen. In dat geval ziet de huid er vaak normaal uit, terwijl de jeuk toch aanwezig is. De prikkel komt dan van binnenuit en is niet het gevolg van iets op de huid. Twijfel je over de oorzaak? Neem dan contact op met je arts.

5. Warmte en zweet

Wanneer zweet niet goed kan verdampen, kunnen je zweetkliertjes verstoppen. Zeker in huidplooien of onder strakke kleding. Dat kan leiden tot een branderig of prikkelend gevoel, en uiteindelijk tot jeuk. De combinatie van vocht, warmte en wrijving maken je huid extra gevoelig. Vooral mensen met een gevoelige huid merken dat hun huid jeukt zodra de temperatuur oploopt.⁴

10 x wat kun je doen bij een jeukende huid?

1. Leg een koude, natte doek op je huid: koude prikkels kunnen tijdelijk het jeukgevoel onderdrukken, doordat ze je zenuwuiteinden op een andere manier activeren. Een nat washandje of koel kompres werkt dan het beste. Laat dit maximaal 10 minuten liggen.

2. Gebruik een milde, parfumvrije verzorgingsroutine: steeds iets nieuws proberen kan je huid uit balans brengen. Kies voor milde, ongeparfumeerde verzorgingsproducten, en blijf daarbij. Zo ondersteun je de huidbarrière en voorkom je nieuwe prikkels.

3. Kies voor kleding van zachte, natuurlijke materialen: vooral katoen of zijde is vriendelijk voor je huid. Ze laten je huid ademen en veroorzaken minder wrijving dan wol of synthetische stoffen.

4. Douche kort en lauw, niet heet: lang of heet douchen droogt je huid uit en kan de natuurlijke vetlaag aantasten. Een korte, lauwe douche helpt je huid schoon te houden zonder deze te irriteren.

5. Gebruik wasmiddel voor de gevoelige huid: veel reguliere wasmiddelen bevatten enzymen en geurstoffen die achter kunnen blijven op kleding en de huid irriteren. Kies daarom voor een product zonder parfums en geschikt voor een gevoelige huid.

6. Laat wondjes met rust en dek ze eventueel af: als je krabt, ontstaan er makkelijk wondjes. Als je daar vervolgens opnieuw aan krabt, vertraag je het herstel of kom je in een vicieuze cirkel terecht. Het gebied waar je huid jeukt zou je dan tijdelijk kunnen afdekken met een steriel gaasje.

7. Hydrateer ook van binnenuit: als je weinig vocht binnenkrijgt, is je huid eerder trekkerig en gevoeliger voor prikkels. Drink daarom genoeg om je huid te ondersteunen. Denk aan water, kruidenthee of bouillon. Koffie en alcohol kun je beter even laten staan.

8. Kijk uit met temperatuurverschillen: plotselinge overgangen van warm naar koud of andersom kan een prikkel zijn voor de zenuwuiteinden in je huid. Bescherm je huid daarom goed tegen wind, kou of hitte.

9. Houd de lucht in huis vochtig genoeg: verwarming en airco maken de lucht in huis vaak kurkdroog, en dat is het laatste wat je wilt bij een jeukende huid. Je hoeft geen dure luchtbevochtiger aan te schaffen; een bakje water of natte doek op de verwarming scheelt vaak ook al.

10. Hydrateer na het wassen je huid met kalmerende ingrediënten: kies een vette crème. Crèmes met colloïdaal havermout worden vaak gebruikt vanwege hun verzachtende eigenschappen. Aloë vera of menthol kunnen soms een verkoelend gevoel geven zonder je huid verder te belasten.

Tot slot: een jeukende huid kalmeren begint bij begrijpen

Een jeukende huid vraagt soms meer geduld dan je zou willen opbrengen. Toch helpt het om te weten wat er op zenuwniveau gebeurt, en waarom jouw huid reageert zoals 'ie doet. Niet alles is zichtbaar, maar dat betekent niet dat het tussen je oren zit. Hoe beter je begrijpt waar de prikkel vandaan komt, hoe gerichter je kunt handelen. En ook al is er niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen, het vinden van rust zit vaak in het doorbreken van die vicieuze jeuk-krab-cirkel.

Meer advies nodig over je huid?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Lead Customer Care